Doğu Anadolu Bölgesi Ovaları Oluşumu ve Özellikleri
21 Temmuz 2024

Doğu Anadolu Bölgesi Ovaları Oluşumu ve Özellikleri

Doğu Anadolu Bölgesi Ovaları

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin doğusunda yer almakta olup, 164.000 kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır. Bu geniş alan, Türkiye yüz ölçümünün yaklaşık %21'ini oluşturur. Bölge, coğrafi bölgeler arasında yüzölçümü bakımından en büyük olanıdır. Kuzey ve güney yönünde en geniş yer kaplayan bölgedir. Doğu Anadolu Bölgesi denildiğinde akla her ne kadar dağlar gelse de, bu bölgede çok sayıda ova da bulunmaktadır. Bu ovalar, özellikle tarımsal faaliyetlerin yapıldığı önemli alanlardır. Aynı zamanda hayvancılığa elverişli olmaları nedeniyle hayvancılık faaliyetlerinin de yoğun olarak yapıldığı yerlerdir.

Coğrafi Yapı ve Dağlar

Doğu Anadolu Bölgesi'nde en fazla yer kaplayan coğrafi biçimler dağlardır. Bölge, dağlık bir görünüşe sahip olmasına rağmen, dağların ardından en çok gözlemlenen yer biçimleri ovalar ve platolardır. Aras ve Fırat nehirlerinin kolları, burada yer alan platoları parçalara ayırarak küçük parçalara böler. Bölgede yer alan dağlar, doğu ve batı doğrultusunda uzanır ve üç sıra halinde yer alırlar. Dağlar arasında ise çöküntü ovaları bulunur.

Bölgenin kuzeyinde, batıdan doğuya doğru uzanan Çimen, Kop, Allahuekber ve Yalnızçam dağları yer alır. Orta sırada ise Munzur Dağları, Karasu ve Aras Dağları ile Ağrı Dağı bulunur. Güneyde ise Güneydoğu Toroslar, Bitlis Dağları ve Buzul Dağları yer alır. Bu dağlar, üçüncü jeolojik zamanda Alp ve Himalaya orojenik sisteminin uzantısı olarak kıvrılma neticesinde meydana gelmiştir. Van Gölü'nün kuzeyinde, kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan kırık hattı boyunca Nemrut, Süphan, Tendürek ve Ağrı volkanik dağları uzanır.

Doğu Anadolu Bölgesinde Oluşan Ovalar

Bölgede bulunan dağların çöküntülerinde ovalar meydana gelmiştir. Çöküntü kuşakları şu şekilde sıralanabilir:

  • Birinci çöküntü kuşağı: Ardahan, Göle ve Çıldır Gölü ovalarını oluşturur.
  • İkinci çöküntü kuşağı: Erzurum, Erzincan, Pasinler, Horasan ve Iğdır ovalarını içerir.
  • Üçüncü çöküntü kuşağı: Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş ve Van Gölü çanakları ile bu çanaklar içinde yer alan ovaları kapsar.

Doğu Anadolu Bölgesi'nde ayrıca Doğubeyazıt, Karaköse (Ağrı), Eleşkirt, Malazgirt, Muş, Elazığ (Uluova), Elbistan, Malatya, Bingöl, Erzurum, Erzincan, Tercan, Kağızman, Pasinler ve Iğdır ovaları da bulunmaktadır.

Tarım ve Hayvancılık

Bu ovalar, bölgenin ova bakımından zengin olduğunu göstermektedir. Ancak, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan bu ovalar, iklim koşullarının uygun olmaması nedeniyle tarımsal faaliyetler için fazla elverişli değildir. İklimin sert olması nedeniyle bu ovalarda sadece birkaç cins bitki yetiştirilebilmektedir. Özellikle arpa ve buğday, soğuğa dayanıklı olmaları nedeniyle bölgede en fazla yetiştirilen tarım ürünleridir.

Bölgede yer şekillerinin başlıca etkileri arasında, yükseltiden dolayı sıcaklık değerlerinin düşmesi yer alır. Tarım ürünleri, düşük sıcaklığın etkisiyle daha geç olgunlaşır. Kuzey ve güney doğrultusunda ulaşım oldukça zordur, doğu ve batı yönünde ise ulaşım daha kolaydır. Ekilebilen alanlar sınırlıdır. Yükselti ve yaz yağışları nedeniyle hayvancılık oldukça gelişmiştir. Yükselti ve dağların uzanış doğrultuları, akarsuların debi ve rejimlerini, tarım ürünlerini, sosyal ve ekonomik yapıyı etkilemiştir. Bölgede yüzey biçimlerine bağlı olarak yollar doğu ve batı istikametinde uzanır. Türkiye'de ulaşım ağının en seyrek ve en elverişsiz olduğu yerdir. Van Gölü'nde deniz ulaşımı yapılmaktadır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Mücmel

21 Temmuz 2024 Pazar

Doğu Anadolu Bölgesi'nde tarımsal faaliyetlerin sınırlı olduğunu öğrendim, özellikle arpa ve buğday yetiştiriliyormuş. İklimin sert olması ve yükseltinin etkisiyle diğer bitkiler yetişmiyor mu?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Mücmel,

Evet, Doğu Anadolu Bölgesi'nde iklimin sert ve yükseltinin fazla olması, tarımsal faaliyetleri sınırlayan temel etkenlerden biridir. Bu nedenle, dayanıklı bitkiler olan arpa ve buğday bu bölgede daha yaygın olarak yetiştirilmektedir. Diğer bitkiler, soğuk iklim ve yüksek rakım nedeniyle bu bölgede yetişmekte zorlanır. Ancak, tarımsal faaliyetlerin sınırlı olmasına rağmen, hayvancılık Doğu Anadolu'da önemli bir geçim kaynağıdır.

Sevgilerle,

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Yüksekova Tarihçesi

Yüksekova Tarihçesi

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Karstik Ovalar Türleri ve Özellikleri

Karstik Ovalar Türleri ve Özellikleri

Elbistan Ovası Oluşumu ve Özellikleri

Elbistan Ovası Oluşumu ve Özellikleri

Karadeniz Bölgesi Ovaları Türleri ve Özellikleri

Karadeniz Bölgesi Ovaları Türleri ve Özellikleri

Dağ Eteği Ovası Oluşumu ve Özellikleri

Dağ Eteği Ovası Oluşumu ve Özellikleri

Erbaa Ovası Oluşumu ve Özellikleri

Erbaa Ovası Oluşumu ve Özellikleri

Güncel

İç Anadolu Ovaları Oluşumu ve Özellikleri

İç Anadolu Ovaları Oluşumu ve Özellikleri

Güncel

Söke Ovası Konumu ve Özellikleri

Söke Ovası Konumu ve Özellikleri

Güncel

Ova Türleri ve Özellikleri

Ova Türleri ve Özellikleri