{
    "title": "Söke Ovası",
    "image": "https://www.ova.gen.tr/images/Soke-Ovasi-27.jpg",
    "date": "21.01.2024 04:54:31",
    "author": "Hüseyin ÇINAR",
    "article": [
        {
            "article": "<b>Söke ovası:</b> Ege Deniz'inin tarihi ve doğal güzellikleriyle dolu orta kıyı bölgesinde, Büyük Menderes akar suyunun hemen yakınında kurulmuştur. Söke'nin en verimli arazisini oluşturan ova arazisi şehir ile Büyük Menderes Nehri ortasındadır. Şehrin yerleşim yeri ovanın kuzey ve kuzeybatı tarafına doğru genişlemesine olmuştur. Aydın'a 54 km, İzmir'e 120 km, mesafesindedir. Doğusunda Koçarlı, Kuzey doğusunda Germencik, Kuzeybatısında Kuşadası ve Batısında Milas ilçelerine sınırdır. Söke' ovasının yüz ölçümü 1088 km² olup, deniz seviyesinden yüksekliği 23 metredir. Şehre olan 50 km. Uzaklıkta Bafa Gölü yer almaktadır. Göl Söke ve Milas arazisi içerisinde kalmaktadır. Sökeenin hemen kuzeyinde Samson Dağları, Gümüş ve Kemer Dağları, Güneyinde ise Beşparmak Dağları vardır. Söke'de tipik Akdeniz iklimi hekimdir. Yazları kurak ve sıcak, kışları ılık ve yağışlı olur. Yaz aylarında genelde hiç yağış almaz. En yüksek yağışı; Aralık, Ocak ve Şubat aylarında alır. Yağışlar genel olarak yağmur şeklinde olup, kar yağışı çok az derecede görülür. Söke'de bölgenin genel özelliği olan, Akdeniz Bölgesinin karakteristik bitki örtüsü ve Makiler yer alır. Dağların yüksek kısımlarında karaçam ve fıstık çamı, dağ eteklerinde zeytin, düzlük kısımlarında incir, narenciye, yetişmektedir. Ayrıca Söke ovasında yetişen kültür bitkileri, buğday, arpa, yulaf, mısır vb. Sanayi bitkileri olarak pamuk, ayçiçeği, susam ve kanoladır.</div><div><br></div><div><b>Coğrafi Konumu: Söke</b> güneyinde Didim kuzeyinde İzmir ve Muğla, batısında Kuşadası bulunan şirin ve oldukça güçlü bir ilçedir. Söke ovası Büyük Menderes Havzasının en son noktasında olan çok verimli bir araziye kuruludur.</div><div><br></div><div><b>İklimi:</b> Söke bölgesi Akdeniz iklim kuşağı içerisinde yer almaktadır. Yazları kurak Kışın yağışlı, geçer. Nem oranı diğer yörelere göre yüksektir. Çam ve makilik dahil olmak üzere her türlü yabancı bitki yanında kültürü yapılan pamuk ve bilumum Hububat, Meyve, Sebze, İncir, Zeytin yetiştirilir.</div><div><br></div><div><b>Ekonomi:</b> Söke ovasında Türkiye'nin en önemli pamuk üretim sahalarından biridir. 450 bin dekar ekilebilir araziye sahiptir, Türkiye'nin Pamuk Ambarı olan, İlçenin ekonomisi, yıllık gayrisafi hasılanın %70'ini oluşturan tarımsal üretim ile tarıma dayalı sanayi malları üretimini kapsamaktadır. Verimli Söke Ovasında ana ürün pamuğun dışında buğday, çeşitli yem bitkileri, narenciye, meyve bitkileri, incir ve en önemli olan zeytin yetişir. Söke'nin Dağlarından Yağ, Ovasından Bal Akar. Tarımda, Balıkçılık Arıcılık ve Hayvancılık da önemli yer almaktadır. Söke'de tarım makineleri üretimi yapan fabrikaları başta olmak üzere çeşitli kollarda üretim alanları bulunmaktadır.</div><div><br></div><div>Söke Ovası'nın bir zamanlar Ege Denizi olduğunu ve ovanın üzerinde bulunan Lade Adası'ndan bir deniz savaşı başladığını biliyor muydunuz?</div><div><br></div><div>Ova hakkındaki bilgilerden sonra şimdi M. Ö 494'e gidelim. O tarih, Pers İmparatorluğu'nun idaresi altına giren Anadolu ve Milet Kenti'nin 2.5 km batısında bir ada vardı. Bu adanın etrafında çok büyük bir deniz savaşı yaşanmıştı Bugün Büyük Menderes Nehri'nin taşıdığı kum, kil, çakıl vb. İle alüvyon arasında kalmış tepe durumundaki bu adanın adı Lade Adası, çevresinde yapılan deniz savaşının adı da Lade Deniz Savaşı idi.</div><div><br></div><div>Lade Deniz Savaşı veya Muharebesi, İyon Ayaklanması sırasında M. Ö. 494'te gerçekleşen bir deniz muharebesidir. Muharebe Pers Donanmasının İyon kenti ittifakına karşı kesin zaferiyle sonuçlanmış ve İyon ayaklanmasını tamamıyla sonlandırmıştır.</div><div><br></div><div>Batı Anadolu'ya kadar genişleyen Pers hakimiyeti, özellikle İyon kent devletlerinin deniz ticaretini sınırlandırmıştı. Her yıl Pers Sarayı'na ödemek zorunda kaldıkları haracın üstüne bir de Pers Sarayı'nın Önasya'nın Grek kent devletleri yönetimine atadığı tiranlar, halk arasında yaygın bir hoşnutsuzluğa yol açıyordu. İyon Ayaklanmasını tetikleyen görünürdeki neden tiranlara karşı duyulan hoşnutsuzluktu.</div><div><br></div><div>İşte bu tiranlardan biri olan Milet tiranı Arıstagoras, MÖ 499 yılında Pers Satrabı Artaphernes'ı da yanına alarak, daha doğrusu ikna ederek Naksos'u (Günümüz Nakşa Adası) ele geçirmek amacıyla bir sefer başlatmıştı.</div><div><br></div><div>Tarihçi Herodot'un anlatımına göre İyon ayaklanmasının merkez üssü Milet (Didim) olduğundan Pers İmparatoru 1. Darius doğrudan saldırının Milet'e olması gerektiğini öngörür ve Pers ordusu Milet'e doğru yol almaya başlar. İyon kuvvetleri ise Milet yaklaşımını denizden savunmaya karar verir.</div><div><br></div><div>İyon ayaklanmasına katılan şehir devletleri, Milet'in savunulması için, Midilli ile ittifak yaparak bir donanma oluşturmaya başlar. Herodot'a göre savaş düzeni içinde yer alan kent devletleri Milet (Günümüz Didim), Priene (Günümüz Söke), Myus (Bafa Gölü Civarı), Teos (Günümüz Seferihisar), Sakız (Günümüz Sakız Adası), Erythrae (Günümüz Çeşme), Phokaia (Günümüz Foça), Sisam (Günümüz Susam Adası) ve Midilli'dir. Donanma toplam 353 \"triremeden\" oluşan bir kuvveti toplamıştır.</div><div><br></div><div>\"Trireme\" güvertesi 3 kat olan ve her katta kürekçilerin dizildiği eski bir savaş gemisi çeşididir. Dönemin en sağlam donanma gücüne sahip Sakız Adası en başı çeker.</div><div><br></div><div>Savaşa katılan şehir devletlerinin ve gemilerin sayılarını yine Herodot şöyle vermiştir: \"Sakız Adası: 100, Milet: 80, Midilli: 70, Sisam: 60, Teos: 17, Priene: 12, Erythrae: 8, Myus: 3 ve Phokaia: 3\".</div><div><br></div><div>Bu arada Efes ve Kolophon (Günümüz Değirmendere köyü), İyon birliğine dahil olmalarına rağmen, savaşa katıldıklarına dair henüz resmi bir kanıt bulunmuyor. Herodot'a göre Pers donanmasında 600 savaş gemisi bulunmaktaydı. Bu donanma Fenike, Mısır ve yakın zamanda yeniden boyun eğdirilen Kıbrıs'tan sağlanmıştı.</div><div><br></div><div>Herodot Pers Donanmasının komutanından bahsetmez ama Pers kaynaklarında General Datis olarak geçer. Savaş, İyon donanmasının Milet şehri açıklarında bulunan Lade Adası çevresine konuşlanmasının ardından başlar. Herodot'un verdiği rakamlara göre, 49 Sisam triremesi muharebe hattından çekilmiştir. İyon muharebe hattının batı kanadındaki Midilli gemileri de Sisam filosunun çekildiğini görerek muharebe hattını terk etmişler. Böylece 70 geminin daha ayrılmasıyla filo mevcudu 234 gemiye düşmüştür. Sonuç olarak İyon muharebe hattının bir kanadı bütün bütün çökmüş olur ve bu durum üzerine bazı İyon gemileri de durumun bir anda umutsuz hale geldiğini görünce çekilirler. Muharebede kalan İyon kuvvetleri her ne kadar inatla dövüştülerse de ağır kayıplara uğrar ve kalan gemiler de muharebe alanından çekilirler. Herodot, denizde izlenmekte olan bu gemilerin Mykale Dağı eteklerine geldiğini ve karaya çıktıklarını ve karadan ilerleyerek Efes topraklarında kadar ilerlediklerini yazmaktadır.</div><div><br></div><div>Sonuç olarak İyon filosunun uğradığı bu yenilgiyle İyon Ayaklanması kesin olarak çözülmüş, Lade Deniz Muharebesi ise o tarihe kadar \"bir savaşta nihai sonucu belirleyen\" ilk deniz muharebesi olmuştur.</div><div><br></div><div>Kaynak: ovagentr, tarihiolaylar, izmirdergisi, Eric Gaba, Vikipedi.</div>"
        }
    ]
}